Ελληνική αρχική σελίδα » Διδακτικό προσωπικό » Ονομαστικός κατάλογος, βιογραφικά, συγγραφικό έργο » Κούρτεση

Γεωργία Κουρτέση-Φιλιππάκη - Συγγραφικό έργο

Βιβλία

Γεωργία Κουρτέση-Φιλιππάκη (επιμ.), 2014. Η έρευνα της Νεολιθικής εποχής στην Ελλάδα, περιοδικό Διαχρονία, παράρτημα αρ. 3.

Πρόκειται για τη δημοσίευση δέκα εργασιών που εκπονήθηκαν κατά τη διάρκεια του διετούς μεταπτυχιακού μου σεμιναρίου στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (2008-2010) με θέμα «Η ιστορία της προϊστορικής έρευνας στην Ελλάδα και την Ευρώπη κατά τον 19ο και 20ό αιώνα: Η Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα». Στόχος είναι η κριτική παρουσίαση του αρχαιολογικού έργου που αφορά τη Νεολιθική εποχή και που επιτελέστηκε στη χώρα από συστάσεως του ελληνικού κράτους έως και τις απαρχές του 21ου αιώνα καθώς και η κατανόηση των συνθηκών που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη διεξαγωγή του. Κάθε κεφάλαιο εξετάζει τις ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά την υπό μελέτη περίοδο (π. χ. δεκαετία του 1960), τους φορείς που δραστηριοποιήθηκαν για την έρευνα της Νεολιθικής και τις επιστημονικές τάσεις, τα ρεύματα και τη μεθοδολογία που ακολούθησαν οι ερευνητές. Παρουσιάζεται το αρχαιολογικό έργο που επιτελέστηκε – επιφανειακές έρευνες και ανασκαφές μέσα από τις οποίες ήρθαν στο φως οι θέσεις της Νεολιθικής. Τέλος, αναφέρονται οι δράσεις που αναλήφθηκαν για τη διάχυση των αποτελεσμάτων (συνέδρια, δημοσιεύσεις...) καθώς και οι μουσειακές εκθέσεις με τις οποίες ο νεολιθικός πολιτισμός έγινε ευρύτερα γνωστός στο κοινό.

This volume includes ten papers presented during my postgraduate seminar (2008-2010) on the history of prehistoric research in Greece and Europe during the 19th and 20th centuries with focus to the Greek Neolithic. Its aim is the critical presentation of the archaeological work done on the Neolithic of Greece and which has taken place in the country from the constitution of the Greek state to the beginnings of the 21st century as well as the understanding of the conditions that played a decisive role in its conduct. Each chapter examines the historical and socio-political environment prevailing during each studied period (e.g. the 1960s), the institutions involved in the Neolithic research and the scientific trends, the currents and the methodology followed by the researchers. It presents also the archaeological work that has been done in the field - surveys and excavations - through which the Neolithic settlements came to light. Finally, the actions undertaken for the diffusion of  the results (conferences, publications...) as well as the museum exhibitions in which Neolithic culture became more widely known to the public are mentioned.

Georgia Kourtessi-Philippakis & René Treuil (eds), 2011. Archéologie du territoire, de l' Egée au Sahara (Η Αρχαιολογία του χώρου επικράτειας από το Αιγαίο στη Σαχάρα), Paris: Publications de la Sorbonne (Cahiers archéologiques de Paris I, αρ. 2).


Το έργο αυτό δίνει στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα μιας τριετούς διεπιστημονικής έρευνας αναφορικά με την έννοια του χώρου επικράτειας (territory, territoire). Η έρευνα έγινε στα πλαίσια του σεμιναρίου, το οποίο οργάνωσα και διηύθυνα κατά τα έτη 2001-2004 στο Τμήμα Ιστορίας Τέχνης και Αρχαιολογίας (UFR 03 - Histoire de l'Art et Archeologie) του Πανεπιστημίου Paris I-Panthéon-Sorbonne. Πενήντα περίπου ερευνητές ερχόμενοι από το χώρο όχι μόνο της προϊστορίας και της αρχαιολογίας, αλλά και της γεωγραφίας, της γεωμορφολογίας, της εθνολογίας, της ιστορίας, ακόμα και της γενετικής συνέβαλαν στη διεπιστημονική προσέγγιση της έννοιας του χώρου επικράτειας μέσα από τη φυσική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική και πολιτική του διάσταση. Η δημοσίευση παρουσιάζει και αναλύει τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την προσέγγιση της συγκεκριμένης έννοιας στις ανθρώπινες κοινωνίες τόσο των προϊστορικών όσο και των ιστορικών χρόνων στο Αιγαίο, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη, την Εγγύς Ανατολή και την Αφρική. Εκθέτει, τέλος, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες είναι εφικτός ο ορισμός της έννοιας αυτής, καθώς και τους περιορισμούς που θέτει η έρευνα σε διαχρονικό άξονα.

This volume presents the results of a three-year (2001-2004) interdisciplinary research on the concept of territory conducted within the framework of a seminar organized and directed in the Department of History of Art and Archeology (UFR 03 - Histoire de l'Art et Archeologie) of the Paris I-Panthéon-Sorbonne University. Around fifty researchers, coming not only from the field of prehistory and archeology, but also from those of geography, geomorphology, ethnology, history, and genetics contributed to the multidisciplinary approach of the concept of territory through physical, economic, social, cultural and political perspectives. The publication presents and analyzes the methodology used to approach this concept into human societies, both prehistoric and historical, in the Aegean, but also in Western Europe, the Middle East and Africa. Finally, it sets out the conditions under which it is possible to define this concept and the limits of the research on a longitudinal axis.

Georgia Kourtessi-Philippakis (ed.), 2008. La Préhistoire du sud-est européen: Traditions et innovations (Η Προϊστορία της νοτιοανατολικής Ευρώπης: Παραδόσεις και νεωτερισμοί), Paris: De Boccard (Études balkaniques 15).

Το έργο αυτό παρουσιάζει τις σύγχρονες τάσεις και ρεύματα που επικρατούν στην αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται στη νοτιοανατολική Ευρώπη καθώς και τα αποτελέσματα που προέκυψαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι δεκατρείς συμβολές των συναδέλφων που συμμετέχουν σε αυτή τη δημοσίευση αντιπροσωπεύουν όλες σχεδόν τις γεωγραφικές ενότητες ή χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης (Σλοβενία, Κροατία, Ρουμανία, Σερβία, Βουλγαρία, Αλβανία, Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρο...) και διαπραγματεύονται θέματα σε ένα ευρύ χρονολογικό πλαίσιο, από τη Παλαιολιθική έως και την εποχή του Χαλκού. Η δημοσίευση πέρα από την ενημέρωση για τις τρέχουσες εξελίξεις της έρευνας στη Βαλκανική και την ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή κομβική για την εποίκηση της Ευρώπης - ζήτημα που βρίσκεται στο επίκεντρο επιστημονικών προβληματισμών και έντονων συζητήσεων -, θέτει το ζήτημα των μελλοντικών στόχων της έρευνας στη περιοχή. Πέρα από τα επιστημονικά συμπεράσματα, η ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των ερευνητών και η θέσπιση συνεργασιών γίνεται επιτακτική όσο ποτέ για την επίλυση των ζητημάτων που μας απασχολούν και την κατανόηση της λειτουργίας των προϊστορικών κοινωνιών που έζησαν στη περιοχή.

This work presents the current trends of the archaeological research conducted in Southeastern Europe as well as the results that have emerged over the last decades. The thirteen contributions of the colleagues involved in this publication represent almost all the geographic units or countries of Southeastern Europe (Slovenia, Croatia, Romania, Serbia, Bulgaria, Albania, Turkey, Greece, Cyprus ...) and develop themes in a broad chronological context, from the Palaeolithic to the Bronze Age. The publication, beyond the discussion on current research developments in the Balkans and the Eastern Mediterranean, a key area for the peopling and settling of Europe, raises the question of future research objectives in the region. Beyond the scientific conclusions, the value of this publication is to highlight the necessity for a better communication between researchers and the establishment of collaborations  in order to understand the functioning of the prehistoric societies that have lived in the area

Γεωργία Kουρτέση-Φιλιππάκη (επιμ.), 1996. H Παλαιολιθική εποχή στην Ελλάδα, περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες,τ. 58-61.
Αρχείο τευχών

Το έργο αυτό, το οποίο επιμελήθηκα και κατά ένα μεγάλο μέρος συνέγραψα, έχει στόχο να παρουσιάσει την Παλαιολιθική εποχή στην Ελλάδα στην αρχαιολογική κοινότητα της χώρας. Η υλοποίησή του απαίτησε την κινητοποίηση και συμβολή τριάντα ελλήνων και ξένων συγγραφέων, πανεπιστημιακών, αρχαιολόγων, ερευνητών και ανασκαφέων παλαιολιθικών θέσεων. Αποτελείται από τέσσερα τεύχη. Στο πρώτο (τ. 58) γίνεται μια γενική παρουσίαση της Παλαιολιθικής εποχής, στο δεύτερο (τ. 59) εξιστορείται η έρευνα της Παλαιολιθικής στη χώρα, στο τρίτο (τ. 60) παρουσιάζονται οι αρχαιολογικές θέσεις κατά περιοχή και στο τέταρτο (τ. 61) αναλύονται οι άξονες μελέτης των λίθινων λαξευμένων προϊστορικών εργαλειακών συνόλων. Η δημοσίευση αυτή, που παραμένει το μοναδικό πλήρες έργο που αφορά την Παλαιολιθική εποχή στην ελληνική γλώσσα, χρησίμευσε για την εισαγωγική διδασκαλία της Παλαιολιθικής στα ελληνικά πανεπιστήμια και συνέβαλε στο να γίνει γνωστή η συγκεκριμένη εποχή στο ευρύτερο κοινό.

http://www.archaiologia.gr/αρχείο-τευχών/?fc=1139&is=1649

This work aims to present the Palaeolithic of Greece to the archaeological community of the country. Its implementation required the mobilization and contribution of thirty Greek and foreign authors, academics, archaeologists, researchers and excavators of paleolithic sites. It consists of four fascicles. The first (fasc. 58) present a general overview of the Palaeolithic period, the second (fasc. 59) the history of the Palaeolithic research in the country, the third (fasc. 60) presents the archaeological sites by region and the fourth (fasc. 61) analyzes the axes of the study of the chipped stone assemblages. This publication, which remains the only complete publication on the Palaeolithic in Greek language, was very useful for the introductory teaching of Palaeolithic in the Greek universities and contributed to bring this period closer to the wider public.

Georgia Kourtessi-Philippakis, 1986. Le Paléolithique de la Grèce continentale: État de la question et perspectives de recherche (Η Παλαιολιθική εποχή της ηπειρωτικής Ελλάδας: Κατάσταση της έρευνας και προοπτικές), Paris: Publications de la Sorbonne.


Πρόκειται για την πρώτη σύνθεση των δεδομένων που αφορούν την Παλαιολιθική εποχή στην Ελλάδα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, κατά την οποία εκπονήθηκε η συγκεκριμένη εργασία, ελάχιστα στοιχεία ήταν διαθέσιμα από το νησιωτικό χώρο και γι' αυτό το λόγο δεν συμπεριελήφθησαν εδώ. Το έργο αυτό, το πρώτο στο είδος του στη διεθνή βιβλιογραφία, παρουσιάζει αναλυτικά τις μέχρι τότε γνωστές παλαιολιθικές θέσεις και συγκεντρώνει τις πληροφορίες που αφορούν την Παλαιολιθική εποχή της Ελλάδας επιχειρώντας παράλληλα έναν απολογισμό της ερευνητικής δραστηριότητας που αναπτύχθηκε στη χώρα ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο απολογισμός αυτός δεν είναι απλά ιστορικός. Οδηγεί στην ανάλυση και συζήτηση των ειδικών προβλημάτων της έρευνας της Παλαιολιθικής στην Ελλάδα, μιας χώρας με βαρυσήμαντη κληρονομιά της Κλασικής Αρχαιότητας, και προτείνει μια πρώτη εκτίμηση των προοπτικών ανάπτυξής της.

This is the first synthesis on the Palaeolithic of Greece. In the early 1980s, when this work was carried out, little data was available from the islands and for his reason insular Greece was not included here. This work, the first of its kind in the international bibliography, presents in detail the previously known archaeological sites and gathers the documentation concerning the Palaeolithic of Greece while attempting an account of the research that has been developed in the country since the late 19th entury. This account is not just an historical one. It leads to the analysis and discussion of the specific problems of Palaeolithic research in Greece, a country with a heightened heritage of Classical Antiquity, and proposes a first assessment of its prospects of growth.