Έλληνες στη Βιέννη (18ος – μέσα 19ου αιώνα).

Αθήνα, Ηρόδοτος, 2011. Σελ. 497

ISBN 978-960-485-000-9

Στη διάρκεια του μακρού 18ου αιώνα άνθρωποι από τα νότια Βαλκάνια μετακινήθηκαν προς βορρά, ακολουθώντας τους δρόμους του εμπορίου. Το βιβλίο τους παρακαλουθεί από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους, τα ορεινά της Ηπείρου και της Μακεδονίας, μέχρι και τον νέο τόπο εγκατάστασής τους, την πρωτεύουσα της αψβουργικής αυτοκρατορίας. Διερευνά τις προϋποθέσεις ανάπτυξης εμπορικών μεταναστεύσεων από τα Βαλκάνια στην Κεντρική Ευρώπη, αναζητά το προφίλ αυτών που πήραν τον δρόμο και επιχειρεί να ανασυστήσει την εμπειρία του ταξιδιού. Το βιβλίο παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις προσαρμογές και τις αντιστάσεις των υποκειμένων στα νέα δεδομένα της μετανάστευσης. Μελετά τις θέσεις που καταλαμβάνουν ως μεταναστευτική ομάδα στο οικονομικό, στο επιχειρηματικό, στο οικιστικό, στο δημογραφικό και στο κοινωνικό τοπίο της Βιέννης, αλλά και τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα υποκείμενα ανταποκρίνονται στις δομές ευκαιριών της πόλης, στους καθορισμούς της εξουσίας και στα κυρίαρχα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα. Εξετάζει, τέλος, τις εκδοχές της συλλογικής ταυτότητας των Ελλήνων της Βιέννης, όπως αυτές εκφράζονται στο πλαίσιο της γειτονιάς, της κοινοτικής οργάνωσης, της εκπαίδευσης και της ελληνόγλωσσης εκδοτικής παραγωγής, αναδεικνύοντας παράλληλα την ποικιλία των ατομικών πολιτισμικών επιλογών και τις νέες ταυτότητες που διαμορφώνονται μέσα από τη μεταναστευτική εμπειρία.

Greeks in Vienna (18th – mid 19th C.).

Athens, Herodotus, 2011, p. 497

ISBN 978-960-485-000-9

Abstract in English

Το εργαστήριο του λογίου. Αναγνώσεις, λόγια παραγωγή και επικοινωνία την εποχή του διαφωτισμού μέσα από την ιστορία της βιβλιοθήκης του Δημητρίου Ν. Δάρβαρη (1757-1823)[= Βιβλιοθήκη της Ιστορίας των Ιδεών 10], ΙΙΕ/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2013, σ. 376.

ISBN 978-960-9538-21-3

Με αφετηρία τον κατάλογο της βιβλιοθήκης ενός μεσαίου διαμετρήματος Έλληνα λογίου των χρόνων του διαφωτισμού, του Δημητρίου Δάρβαρη (1757-1823), το βιβλίο αυτό συζητά κομβικά ζητήματα της ιστορίας των ιδεών στον ευρωπαϊκό χώρο κατά τους νεότερους χρόνους. Από την ανάδυση του συγγραφικού υποκειμένου και τους υλικούς και κοινωνικούς όρους της συγγραφικής δραστηριότητας τον 18ο αιώνα, μέχρι τα συστήματα ταξινόμησης της γνώσης· από τα ιδεολογικά πρότυπα της ανερχόμενης αστικής τάξης, μέχρι τα γνωστικά πρότυπα της νεωτερικότητας· από την έννοια της επιστημονικής πρωτοτυπίας, μέχρι την έννοια της επιστημονικής εκλαΐκευσης και από τα διανοητικά διακυβεύματα του διαφωτισμού, μέχρι τους θεσμούς και τα μέσα επικοινωνίας της διανόησης.

Διερευνώντας τα ζητήματα αυτά, το βιβλίο εμπλουτίζει με νέο υλικό και προβληματισμούς τη συζήτηση για τον νεοελληνικό Διαφωτισμό. «Διεμβολίζει» τον τελευταίο με την κοινωνικοϊστορική οπτική και συζητά κριτικά τη σχέση ευρωπαϊκού και νεοελληνικού Διαφωτισμού ως σχέση κέντρου-περιφέρειας. Αναδεικνύει, τέλος, τους «διαφωτισμούς μέσα στον Διαφωτισμό», τη δυναμική των επιμέρους συζητήσεων στους λόγιους κύκλους που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του νεοελληνικού Διαφωτισμού.

The Scholar’s Laboratory.

Reading, Scholarly Production and Communication in the Age of Enlightenment as Seen through the History of Demetrios Darvaris’ Private Library (1757-1823),

Institute of Historical Research, National Hellenic Research Foundation, Athens 2013, p. 376.

ISBN 978-960-9538-21-3

With the private library catalogue of a minor Greek scholar (Demetrios Darvaris, 1757-1821) as starting point, this book discusses some main issues in the history of ideas in Europe in the turn of the 18th to the 19th century. Under consideration are themes such as the “emergence of the author” and the socioeconomic conditions of the intellectual activity, the classification of knowledge and the cognitive norms of modernity, the concepts of scientific originality and popularization and the communication patterns of intellectual communities.

By exploring these topics, the book simultaneously enriches the discussion on Greek Enlightenment with new prospects and material. It “injects” the latter with the socio-historical perspective and questions the operational validity of the “centre-periphery” schema as a frame for examining the relation between the Greek and the European Enlightenment. Finally, the book stresses the importance of the “Enlightenments within the Enlightenment”, the dynamic of smaller intellectual communities within the context of the Greek Enlightenment and highlights the role of the Habsburg social and cultural context for the communication of the Balkan Enlightenments.