Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας προσφέρει τη δυνατότητα σε όλους/ες τους/τις φοιτητές/φοιτήτριες, προπτυχιακούς/-κές και μεταπτυχιακούς/-κές, να παρακολουθήσουν πρακτικές ασκήσεις και φροντιστήρια που προσφέρονται από μέλη Ε.ΔΙ.Π. και βοηθητικό προσωπικό του Τμήματος. Οι ασκήσεις και τα φροντιστήρια γίνονται και στα δύο εξάμηνα, μπορεί να σχετίζονται με συγκεκριμένο μάθημα μέλους ΔΕΠ, και έχουν δίωρη ή τρίωρη διάρκεια.

Α. ArchaeoCosmos. Ιστορική Γεωγραφία της Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής από την Προϊστορική Εποχή έως και την Ύστερη Αρχαιότητα

Χειμερινό και εαρινό εξάμηνο:

Αντικείμενο της πρακτικής άσκησης θα είναι η αποδελτίωση αρχαίων κειμένων και η καταγραφή αρχαιολογικών θέσεων στην γεωχωρική βάση δεδομένων του προγράμματος. Θα διδαχθεί η χρήση του λογισμικού ArcGIS.

η-Τάξη: ARCH757

Κ. Κοπανιάς, 2 ώρες

Β. Εφαρμογές σε τεχνικές και υλικά της γλυπτικής

Β.1. Χειμερινό Εξάμηνο:

Η λειτουργία των καλλιτεχνικών μορφών και η σχέση τους με τις ανθρώπινες δραστηριότητες - Μέσα της γλυπτικής - Τεχνικές: συμβατικές μέθοδοι και ιδίωμα - Οπτικά και απτικά φαινόμενα: επικοινωνία και απόκριση - Από τη σπουδή στο πρόπλασμα: θετικός και αρνητικός χώρος - Σχεδιαστική αντιμετώπιση των στοιχείων της σύνθεσης: γραμμή, σχήμα και φόρμα, αναλογίες, κλίμακα και μέγεθος, τονική και ποσοτική τάξη, ρυθμός και ποικιλία, υφή, χρώμα - Προσθετική και αφαιρετική μέθοδος - Ολόγλυφο/ανάγλυφο έργο: ειδικά προβλήματα και διαφορές - Ασκήσεις στα είδη του αναγλύφου.

η-Τάξη: ARCH233

Λ. Αραχωβίτης (Ε.ΔΙ.Π.)

Β.2. Εαρινό Εξάμηνο:

Κλίμακες και αναλογίες: πρακτικές γεωμετρικές μέθοδοι μεταφοράς σημείων, σμίκρυνσης και μεγέθυνσης - Κλασικοί, μεσαιωνικοί και αναγεννησιακοί κανόνες και παρατηρήσεις - Μήτρες και εκμαγεία - Οι αισθητές ιδιότητες των υλικών και οι εφαρμογές τους: Τερακότα – Χαλκοχυτική – Μαρμαρογλυπτική (με επισκέψεις σε εργαστήρια).

η-Τάξη: ARCH233

Λ. Αραχωβίτης (Ε.ΔΙ.Π.)

Γ. Τεχνικές συντήρησης στην ανασκαφή και στο εργαστήριο (σε σχέση με το μάθημα ΙΑ103: Ανασκαφική και Επεξεργασία Αρχαιολογικού Υλικού – Μουσειολογία) 

Χειμερινό εξάμηνο

Εξετάζεται η σημασία της συντήρησης για την ανασκαφή, μελέτη, δημοσίευση, διατήρηση και αποκατάσταση αρχαιολογικών χώρων και ευρημάτων. Εξετάζονται οι «πρώτες βοήθειες» που απαιτούνται κατά την ανασκαφή για την ασφαλή απόσπαση αντικειμένων κατασκευασμένων από ευαίσθητα υλικά ή με μεγάλο βαθμό φθοράς. Παρουσιάζονται επίσης οι τεχνικές που εφαρμόζονται στο εργαστήριο για τη συντήρηση αρχαιολογικών ευρημάτων από διαφορετικές πρώτες ύλες, τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και με τη μορφή πρακτικών ασκήσεων στο εργαστήριο της Μονάδας Συντήρησης του Μουσείου Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. 

Η διδασκαλία εμπλουτίζεται με επισκέψεις σε ανασκαφές και σε χώρους όπου εκτελούνται εργασίες συντήρησης ή άλλες εργασίες σχετικές με το αντικείμενο. 

3 + 3 ώρες (θεωρία και πρακτική άσκηση) 

η-Τάξη: ARCH196 

Μ. Ρογκενμπούκε (Ε.ΔΙ.Π) 

Δ. «Από τις αρχειακές πηγές στη συγγραφή επιστημονικής εργασίας»

Χειμερινό εξάμηνο

Χρησιμοποιώντας επιλεγμένες πρωτογενείς πηγές από το Αρχείο Ν. Βλάχου (βλ. https://ergasthrioistorias.arch.uoa.gr/sylloges/archeio_nikolaoy_blachoy) οι συμμετέ­χοντες/ουσες στο φροντιστήριο, κάτω από την καθοδήγηση της διδάσκουσας, θα συντάξουν ομαδικά μια επιστημονική εργασία. Είναι απαραίτητο να έχουν παρακολουθήσει ήδη το προσφερόμενο κατά τα προηγούμενα ακαδημαϊκά έτη ελεύθερο φροντιστήριο σχετικά με το αρχείο αυτό (ARCH607), ώστε να είναι εξοικειωμένοι/ες με το υλικό.

Όριο συμμετοχών: 10 άτομα.

Χ. Μπαλή, 3 ώρες.      

eclass: ARCH955

E. Η Μεγάλη Ιδέα μεταξύ δύο εναλλακτικών προοπτικών: Η πολιτική της ενέργειας απέναντι σ' εκείνη της φιλικής προσέγγισης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία (β΄ μισό 19ου αιώνα). Εξοικείωση με τις πηγές.

Εαρινό εξάμηνο

Το φροντιστηριακό αυτό μάθημα έχει ως στόχο να εξοικειώσει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες με τη Μεγάλη Ιδέα που κυριάρχησε στο ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του το 1830 μέχρι τις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 20ου αιώνα, τις διάφορες εκφάνσεις της («πολιτική της ενέργειας» – με πρωταγωνιστές τους Αλέξανδρο Κουμουνδούρο, Χαρίλαο Τρικούπη [κατά διαστήματα] και εκείνη της φιλικής προσέγγισης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εν όψει της λεγόμενης «σλαβικής απειλής» – με πρωταγωνιστές τους Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, Χαρίλαο Τρικούπη [ιδίως κατά τη δεκ. του 1880], Σταύρος Βουτυράς- τον συσχετισμό της με τις πολιτικές και διπλωματικές και άλλες εξελίξεις της περιόδου, αλλά και την διασύνδεσή της με τα εκσυγχρονιστικά προτάγματα κορυφαίων πολιτικών μορφών της περιόδου. Στο πλαίσιο του ελεύθερου αυτού φροντιστηρίου θα πραγματοποιηθούν επισκέψεις στο Αρχείο Τύπου της Βουλής των Ελλήνων (Καπνεργοστάσιο).

Όριο συμμετοχής: 15-20 άτομα. Διάρκεια: 3 ώρες.

Α. Αντωνόπουλος (Ε.ΔΙ.Π.)

ΣΤ'. Εισαγωγή στην συγγραφή επιστημονικής εργασίας

Εαρινό εξάμηνο

Το φροντιστήριο στοχεύει να εισάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στις πειθαρχίες της συγγραφής επιστημονικής εργασίας. Τα μαθήματα θα πραγματοποιούνται με τη χρήση προσωπικού υπολογιστή στη Μονάδα Πληροφορικής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα εκπονούν μικρές ασκήσεις σχετικά με τη δομή των επιστημονικών εργασιών (περιεχόμενα, πρόλογος, εισαγωγή, κυρίως θέμα, συμπεράσματα, βιβλιογραφία), τις παραπομπές/υποσημειώσεις και τη σωστή χρήση της γλώσσας. Επίσης, θα ασκηθούν στην έρευνα για τη συγκέντρωση της βιβλιογραφίας. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται εκπαιδευτική επίσκεψη στη Βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής.

Όριο συμμετοχών: 20 άτομα

η-Τάξη: ARCH554

Χ. Μπαλή, 3 ώρες.      

Ζ. «Δουλεύοντας με τις αρχειακές πηγές: Το Αρχείο του καθηγητή Νικολάου Βλάχου (1893-1956)»

Το προσωπικό αρχείο του Νικολάου Βλάχου, καθηγητή Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, φυλάσσεται στο Εργαστήριο Ιστορικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (βλ. https://ergasthrioistorias.arch.uoa.gr/sylloges/ archeio_nikolaoy_blachoy). Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν επιλεγμένο υλικό από το αρχείο αυτό, ώστε να αποκτήσουν μια εμπειρία σχετικά με την έρευνα και ερμηνεία των αρχειακών πηγών.

Όριο συμμετοχών: 15 άτομα

η-Τάξη: ARCH607

Χ. Μπαλή, 3 ώρες.