ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας περιλαμβάνει μαθήματα που διδάσκονται από μέλη του Τμήματος και άλλων Τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής. Με τα μαθήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (υποχρεωτικά και επιλεγόμενα) επιδιώκεται η ερμηνευτική προσέγγιση των ιστορικών φαινομένων και η μελέτη των υλικών καταλοίπων της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας και οι εξελίξεις στον ερευνητικό χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών, σε συνδυασμό με τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας συντέλεσαν, ώστε το Τμήμα σε δύο γενικές συνελεύσεις του (14-3-2002, 26-3-2003) να ψηφίσει ομόφωνα την αναμόρφωση του ΠΠΣ. Το αναμορφωμένο ΠΠΣ είναι αυτό που αναπτύσσεται στην παρούσα ιστοσελίδα και από το 2004 έως το 2008 χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ). Μέτρο 2.2 «Αναμόρφωση Προγραμμάτων Σπουδών-Διεύρυνση Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης». Ενέργεια 2.2.2 «Ολοκλήρωση της διεύρυνσης και αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών». Κατηγορία Πράξεων 2.2.2^α «Αναμόρφωση Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών». Πράξη «Αναμόρφωση Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών». Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από Εθνικούς πόρους

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟΥ ΠΠΣ

Στο πλαίσιο του ως άνω Προγράμματος πραγματοποιήθηκαν τα ακόλουθα:

Αναδιαμορφώθηκε η ύλη και δημιουργήθηκαν ψηφιακοί δίσκοι με αναλυτικό διάγραμμα, βιβλιογραφία και όπου απαιτείται εικόνες σε είκοσι δύο (22) υποχρεωτικά μαθήματα και σε πέντε (5) επιλεγόμενα, που διδάχθηκαν με τη βοήθεια των δυνατοτήτων που προσφέρει το PowerPoint:

• Μαθήματα Ιστορίας:
• δύο Αρχαίας Ιστορίας (ΙΙ 11, ΙΙ 25) δύο Βυζαντινής Ιστορίας (ΙΙ 13, ΙΙ 26), ένα Μεσαιωνικής Ιστορίας (ΙΙ 12), δύο Ιστορίας Νέου Ελληνισμού (ΙΙ 17, ΙΙ 30), δύο Νεώτερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας (ΙΙ 14, ΙΙ 19).
• Μαθήματα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης:
• τρία Προϊστορικής Αρχαιολογίας (ΙΑ 10, ΙΑ 26, ΙΑ 30), τέσσερα Κλασικής Αρχαιολογίας (ΙΑ 11, ΙΑ 12, ΙΑ 27, ΙΑ 31), τέσσερα Βυζαντινής Αρχαιολογίας (ΙΑ 13, ΙΑ 14, ΙΑ 28, ΙΑ 32) ένα Ιστορία της Τέχνης (ΙΑ 29), ένα Τοπογραφία - Ανασκαφική (ΙΑ 25).
• Επιλεγόμενα:
• Αρχαία Ιστορία (Επιγραφική) (ΙΙ 89), Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία (ΙΙ 64), Ιστορία Νεωτέρου Ελληνισμού (ΙΙ 37), Κλασική Αρχαιολογία (ΣΑ 62), Ιστορία της Τέχνης (ΙΑ 97).

Διευρύνθηκε η συνεργασία του Τμήματος με μέλη ΔΕΠ άλλων Τμημάτων, καθώς και εξωτερικούς συνεργάτες.

Σε αυτό το πλαίσιο:

Διδάχθηκαν αυτοτελώς από ειδικούς εξωτερικούς συνεργάτες τα ακόλουθα σεμιναριακά μαθήματα και δημιουργήθηκαν ψηφιακοί δίσκοι με αναλυτικό διάγραμμα και βιβλιογραφια, καθώς και όπου απαιτείται εικόνες:

• Πολιτική και Νομισματική κυριαρχία. Η Αθήνα στον 5^ο αι.π.Χ. (ΣΙ 49),
• Από την πρώτη Βοιωτική Συμμαχία έως και τη Θηβαϊκή ηγεμονία (ΣΙ 112),
• Ο ρόλος της γυναίκας στην πολιτική και κοινωνική ιστορία του Βυζαντίου ιδιαίτερα κατά τη μέση περίοδο (ΣΙ 32), (προσφέρθηκε σε τέσσερα εξάμηνα),
• Ένδεια ασθένεια και περιθώριο στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές (13^ος -18^ος αι.) (ΣΙ 57),
• Οικογενειακές σχέσεις, οικονομικές δραστηριότητες και καθημερινότητα στην Ελληνολατινική Ανατολή (13^ος -16^ος αι.), μέσα από τα συμβολαιογραφικά έγγραφα (ΣΙ 46),
• Οι κοινωνίες του ιταλικού χώρου από την Αναγέννηση στην (Αντι-)Μεταρρύθμιση (ΣΙ 117),
• Ιστορία της Εργασίας στην Ευρώπη από τον ύστερο 18^ο αιώνα έως και την εποχή του μεσοπολέμου στο πλαίσιο της εκβιομηχάνισης και σταδιακής αποδιάρθρωσης των προβιομηχανικών οικονομικών και οικονομικών δομών (ΣΙ 113) (προσφέρθηκε σε τρία εξάμηνα),
• Προβλήματα οικονομικής ιστορίας: η γαιοκτησία στην Ελλάδα, 1830-1940 (ΣΙ 114),
• Οι τρέχουσες εξελίξεις στο χώρο της νεώτερης ελληνικής ιστοριογραφίας σχετικά με την περίοδο 1936-1949 (ΣΙ 126),
• Η Ευρωπαϊκή πολιτική της Ελλάδας από τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο μέχρι την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ (ΣΙ 121)

Προσφέρθηκαν διαλέξεις από ειδικούς εξωτερικούς συνεργάτες στο πλαίσιο μαθημάτων του Αναμορφωμένου ΠΠΣ με τα ακόλουθα θέματα:

• Σύγχρονες μέθοδοι τηλεπισκόπησης των θαλασσών και οι εφαρμογές τους στην Αρχαιολογία,
• Κλιματολογικές μεταβολές κατά τους προϊστορικούς χρόνους και η επίδρασή τους στην ανθρώπινη διαδρομή,
• Οι εφαρμογές της στατιστικής στην αρχαιολογική έρευνα,
• Γεωηλεκτρική και Γεωακουστική τομογραφία και Γεωραντάρ σε αρχαιολογικούς τόπους,
• Ηφαιστειολογία,
• Η συμβολή της Αρχαιομετρίας στην Αρχαιολογία.

Για τα παραπάνω δημιουργήθηκε έντυπο υλικό που διανεμήθηκε στους φοιτητές.

• Πηλός, κατασκευή και ανάλυση κεραμικών ,
• Αρχαία κεραμική τεχνολογία, από τη θεωρία στην πράξη,
• Διαχείριση μνημείων, ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις,
• Από την πρωτογενή έρευνα στη συγγραφή,
• Φωτογραφία,
• Συντήρηση αρχαιοτήτων,
• Εφαρμογές των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών στην Αρχαιολογία,
• Βασικές αρχές αποτύπωσης αρχαιολογικών χώρων και ψηφιακή επεξεργασία αποτυπώσεων,
• Διδακτική στη χαρτογραφία: ο χάρτης εργαλείο γνώσης για την κατανόηση του γεωγραφικού χώρου,
• Στατιστική,
• Μουσείο Μπενάκη: Αρχειακές συλλογές, περιγραφή και καταλογογράφηση, άσκηση σε εφαρμογές αρχειονομίας,

Για κάθε ένα από τα παραπάνω δημιουργήθηκαν ψηφιακοί δίσκοι με αναλυτικό διάγραμμα, βιβλιογραφία και εικόνες.

 Άσκηση φοιτητών σε βιβλιοθήκες:

Οι φοιτητές:

• Ασκήθηκαν στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, με σκοπό την εξοικείωσή τους στο πλούσιο και σπάνιο βιβλιολογικό υλικό της και τις σύγχρονες μεθόδους ηλεκτρονικής καταγραφής, επεξεργασίας και καταλογογράφησης του υλικού αυτού, κυρίως του αρχειακού, των χειρογράφων και των χαρτών, που αποτελούν πρωτογενείς αρχειακές πηγές.
• Παρακολούθησαν τη διαδικασία συντήρησης αρχαιολογικών αντικειμένων στα εργαστήρια συντήρησης της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών.
• Επισκέφθηκαν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και άλλα ιστορικά αρχεία, προκειμένου να εξοικειωθούν με την ανάγνωση πηγών, με την κατάταξη ιστορικού υλικού και τη λειτουργία των αρχείων.
• Ασκήθηκαν στη Βιβλιοθήκη Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας αναφορικά με τον τρόπο αναζήτησης βιβλιογραφίας σε βάσεις δεδομένων.

Μαθήματα Πληροφορικής:

• Για την εξοικείωση μελών ΔΕΠ του Τμήματος με τις νέες τεχνολογίες Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πειραιά και οι συνεργάτες του πρόσφεραν σειρά διαλέξεων με θέματα:
• Τεχνολογίες διαδικτύου, Συστήματα Γεωγραφικής Πληροφόρησης στην Ιστορική Έρευνα και την Αρχαιολογία, Διαχείριση Πολιτισμικής Πληροφορίας, Διοίκηση Οργανισμών Μνήμης, Μηχανές Αναζήτησης, Βιβλιογραφικές Βάσεις δεδομένων, Ιδρυματικές Αποθήκες, Σημείωση εγγράφων – μεταδεδομένα διατήρησης.
• Εξωτερικοί συνεργάτες παρέδωσαν εισαγωγικά μαθήματα πληροφορικής σε προπτυχιακούς φοιτητές (Εισαγωγή στην Πληροφορική, Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων, Επεξεργασία κειμένου, Λογιστικά φύλλα, Ηλεκτρονικές παρουσιάσεις, Πληροφορίες και επικοινωνίες).
• Εξωτερικός συνεργάτης έδωσε σειρά διαλέξεων με στόχο να εισαγάγει τους φοιτητές στις βασικές αρχές και μεθόδους της χρήσης των Η/Υ και κυρίως να τους εξοικειώσει με ορισμένες πιο εξειδικευμένες τεχνικές αξιοποίησης της πληροφορικής στην ακαδημαϊκή έρευνα, κατά τρόπο προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της αρχαιολογίας, της ιστορίας και των κλασικών σπουδών γενικότερα. Για τα παραπάνω δημιουργήθηκαν ψηφιακοί δίσκοι.

Βάσεις Δεδομένων

Δημιουργήθηκαν:

• Βάση δεδομένων για τη διαχείριση 2.300 ψηφιοποιημένων εικόνων Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης σε πρόγραμμα Microsoft Access, που περιλαμβάνει πίνακα με στοιχεία για όλες τις εικόνες, πίνακα βιβλιογραφίας και άλλους οκτώ βοηθητικούς πίνακες που επιτρέπουν την αναζήτηση των εικόνων με βάση την περίοδο/χρονολόγηση, τον αιώνα, το είδος, τη γεωγραφική περιοχή, το μνημείο, τον καλλιτέχνη, την εικονογραφία, την τεχνοτροπία.
• Βάση δεδομένων επιλεγμένων θεμάτων Αρχαίας Ιστορίας, που θα εκμεταλλεύεται την τεχνολογία των σχεσιακών βάσεων δεδομένων για την καταλογογράφηση και αναζήτηση τίτλων βιβλιογραφίας. Διαθέτει τα κατάλληλα πεδία εισαγωγής δεδομένων και κριτηρίων αναζήτησης τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες βιβλιογραφικής ενημέρωσης.

Ιστοσελίδα

• Δημιουργήθηκε η παρούσα ιστοσελίδα του Τμήματος που περιλαμβάνει όσα περιέχονται στον Οδηγό Σπουδών και επιπρόσθετα τα ακόλουθα πεδία:
• Προγράμματα,
• Βιβλιοθήκες,
• Συλλογές/ Εργαστήρια,
• Δραστηριότητες των δύο Τομέων, Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης,
• Βιογραφικά Μελών ΔΕΠ,
• Γραμματεία, όπου γίνεται σύνδεση με το δικτυακό τόπο του Πανεπιστημίου

Ψηφιακό Εργαστήριο Διδασκαλίας

Το Εργαστήριο αποβλέπει στην εξοικείωση διδασκόντων και διδασκομένων με τις νέες τεχνολογίες, τις νέες εκπαιδευτικές πρακτικές και τη διεθνή επιστημονική εμπειρία. Προσφέρει τις υπηρεσίες του σε μέλη ΔΕΠ του Τμήματος στο πλαίσιο μαθημάτων τους και σε διδάσκοντες μαθήματα πληροφορικής. Παράλληλα γίνεται ψηφιοποίηση διαφανειών από τις συλλογές του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Προσωρινά στεγάζεται σε χώρο του Μουσείου του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός του παραλήφθηκε τον Ιούλιο του 2006 και η λειτουργία του άρχισε από το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2006-2007. O Διευθυντής σε συνεργασία με τους αναπληρωτές διευθυντές και τον τεχνικό υποστήριξης επιλαμβάνονται της ομαλής λειτουργίας του.